Rib and Sea

Το σωσίβιο, το quick stop και η ζώνη σώζουν ζωές

Λήμνος. Η εκπληκτική όαση του Β.Α. Αιγαίου!

Κείμενο - Φωτογραφίες- Βίντεο : Ιωσήφ Παπαδόπουλος.

Μουσική : Γιώργος Ρήγος.

Τμήμα της Μύρινας και το αλιευτικό καταφύγιο όπως φαίνονται από το κάστρο. Στη Λήμνο έχουμε πάει αρκετές φορές. Στη Μύρινα, για την ακρίβεια. Όπως γίνεται δηλαδή όταν θέλει να περάσει κάποιος με σκάφος τα Δαρδανέλλια και πρέπει να σταματήσει στη Μύρινα για να ακολουθήσει τη διαδικασία εξόδου απ' τη χώρα. Μέχρι εκεί. Έτσι δεν είχαμε όμως σφαιρική αντίληψη της Λήμνου. Δεν είχαμε δει τι "παίζει" στην ενδοχώρα, στα χωριά της, στα βουνά της, στις παραλίες της. Και, ομολογώ, πως η επίσκεψή μας στον κρυμμένο αυτό θησαυρό του Β.Α. Αιγαίου ήταν μια ευχάριστη έκπληξη που μας έκανε συγχρόνως να δώσουμε στον εαυτό μας την υπόσχεση πως θα ξαναπάμε εκεί με την πρώτη ευκαιρία.

Το "Express Pegasus" της "Hellenic Seaways" που μας ταξίδεψε στη Λήμνο.Δεν θα μπορούσαμε βεβαίως, για να το επιτύχουμε αυτό, να πάμε με άλλο τρόπο ειμή μόνο όπως ταξιδεύουμε στα νησιά του Αιγαίου τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Πέρασαν δυστυχώς ανεπιστρεπτί οι εποχές που οργώναμε τις θάλασσες με τα φουσκωτά σκάφη μας. Ας όψονται οι εγχώριοι προδότες και οι "θεσμοί" των "φίλων" μας. Με δωρεάν εισιτήρια από κάποια ναυτιλιακή εταιρεία, λοιπόν, συνοδεία του αυτοκινούμενου σπιτιού μας, για οικονομία στη διανυκτέρευση και στη διατροφή, ταξιδεύουμε πια στο Αιγαίο. Αυτή τη φορά το δρομολόγιο Λαύριο - Άη Στράτης - Λήμνος το εκτελούσε το "Express Pegasus" της "Hellenic Seaways" και η συνεργασία που προσφάτως ξεκίνησε με αυτή την εταιρεία μας έδωσε αυτή τη δυνατότητα. Ευχαριστούμε ιδιαιτέρως γι' αυτό τις κυρίες Χατζηπορτοκάλη και Πετσετάκη, αλλά και το πλήρωμα του πλοίου που μας μετέφερε στα δύο αυτά νησιά.

Η παραλία του Αγίου Ιωάννη. Αργά το απόγευμα επιβιβαστήκαμε στο καράβι. Αφήναμε πίσω μας πέντε ημέρες απόλυτης γαλήνης και αρμονικής συνύπαρξης με το μαγευτικό περιβάλλον του Άη Στράτη. Πίσω, στο ντόκο, ο Βύρωνας μας χαιρετούσε κουνώντας τα χέρια του. Λίγο περισσότερο από μία ώρα χρειάστηκε το "Express Pegasus" για να δέσει στο λιμάνι της Μύρινας. Αφήσαμε το camper στον άνετο χώρο του λιμανιού και βγήκαμε για την πρώτη βόλτα στη Μύρινα. Εντυπωσιαστήκαμε, κατ' αρχάς, με τον πολυσύχναστο κεντρικό δρόμο της αγοράς που όσο νύχτωνε τόσο πιο πολύ "βούλιαζε" από κόσμο! Το παρατηρήσαμε αυτό και τις επόμενες ημέρες και το εμπεδώσαμε. Σχετική ησυχία το πρωί και νωρίς το απόγευμα, ο κακός χαμός όσο περνούσε η ώρα προς το βράδυ! Τη νύχτα μέρα κάνουν οι Λημνιοί και οι καλοκαιρινοί επισκέπτες!

Η παραλία της Μύρινας με φόντο το κάστρο. "Εισβάλαμε" στο εργαστήρι αγιογραφίας της Ζηνοβίας Κοντογεωργάκη, που μας είχε συστήσει ο Βύρωνας Μανικάκης, καθώς η καπετάνισσα ήθελε να ελέγξει τον "ανταγωνισμό", και συζητήσαμε αρκετά με την συμπαθέστατη αγιογράφο. Στη συνέχεια εντοπίσαμε την πηγή του φημισμένου τυριού "Κασκαβάλι" και κλείσαμε ένα κεφάλι για την ημέρα της αναχώρησης.

Ο Ρωμέϊκος Γιαλός όπως φαίνεται από το κάστρο. Τα βήματά μας δεν άργησαν να μας φέρουν στο πίσω μέρος της πόλης, γνωστό ως "Ρωμέϊκος Γιαλός". Μια εξαιρετικά όμορφη και αρχοντική περιοχή της Μύρινας που έχει κηρυχθεί διατηρητέα. Τα περισσότερα νεοκλασσικά σπίτια της παραλίας, στη σκιά του κάστρου, κτίστηκαν από Λημνιούς που είχαν μεταναστεύσει και διαπρέψει στην Αίγυπτο. Τραπεζάκια έξω, σε όλο σχεδόν το μήκος της παραλίας, παιδιά που παίζουν ανέμελα, αφού η κυκλοφορία των οχημάτων εδώ απαγορεύεται, και ένα αξέχαστο δειλινό την ώρα που ο ήλιος ξαπλώνει πάνω στον Άθω. Τι άλλο να ζητήσει κανείς;

Το κινητό ξενοδοχείο μας και η γιαπωνέζικη "πάπια" σε αρμονική συνύπαρξη στο λιμάνι του Μούδρου. Το λιμάνι της Μύρινας στάθηκε πολύ φιλόξενο για μας. Μείναμε εκεί τις περισσότερες νύχτες και απολαύσαμε τον δροσερό μαίστρο που κατηφόριζε απ' το κάστρο της πόλης και ξεγελούσε τον ανυπόφορο καύσωνα του φετινού καλοκαιριού. Δύο νύχτες μόνο μετακινήσαμε το camper και διανυκτερεύσαμε στον Μούδρο, μοιράζοντας έτσι το νησί στα δύο και κάνοντας πιο εύκολη τη μετακίνησή μας στα αξιοθέατα με τη βοήθεια της ιαπωνικής "πάπιας" που μεταφέρουμε πια μονίμως στη σχάρα του αυτοκινούμενου. Βόλτες το πρωί σε όλο το νησί, με κόστος καυσίμου από 2 έως 3 ευρώ, και επιστροφή στη θαλπωρή του αυτοκινούμενου για ντουζ, φαγητό, ταβλάκι, διάβασμα, σερφάρισμα στο διαδίκτυο και με τη γλυκειά κούραση της ημέρας αναρρίχηση στην αυτοκινούμενη σοφίτα και παράδοση άνευ όρων στην αγκαλιά του Μορφέα...

Τα χαρακτηριστικά μυρωδάτα κρινάκια της άμμου συχνάζουν σε πολλές από τις παραλίες της Λήμνου. Η Λήμνος έχει πάντως απ' όλα. Είναι, κατ' αρχάς, γεμάτη παραλίες. Παραλίες για όλα τα γούστα. Πάνω από 100 λένε πως είναι οι παραλίες του νησιού οι ντόπιοι. Έχει σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους. Μεγάλες εκτάσεις με αμμόλοφους που νομίζει κανείς πως ένα κομμάτι της Σαχάρας μετακόμισε στο Β.Α. Αιγαίο! Λίμνες που αποτελούν βιότοπους και προσελκύουν αποδημητικά πουλιά. Παραλίες ιδανικές για wind surf και kite surf. Ας τα πάρουμε όμως με τη σειρά.

Ρωμέϊκος Γιαλός και Ρηχά Νερά. Οι πρώτες παραλίες καθ' οδόν από τη Μύρινα προς το βορειοδυτικό τμήμα του νησιού. Μέσα στη Μύρινα, αλλά και δίπλα σ' αυτήν, ακολουθώντας την βορειοδυτική ακτογραμμή, συναντάει κανείς τις παραλίες Ρωμέϊκος Γιαλός και Ρηχά Νερά. Κοσμικές παραλίες με όλα όσα χαρακτηρίζουν παραλίες αυτού του είδους. Ομπρέλλες, ξαπλώστρες, θαλάσσια σπορ, καφετέριες κ.λπ. Ακολουθεί η μεγάλη παραλία του Αυλώνα, στο ξεκίνημα της οποίας υπάρχει πεντάστερο ξενοδοχείο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Μετά αρχίζουν τα ωραία. Για να εξηγούμαστε, δηλαδή, αυτά που αρέσουν σε μας.

Το χωριό Κάσπακας. Ο Άγιος Ιωάννης λοιπόν, στα πόδια του ορεινού χωριού Κάσπακας, με το πιο όμορφο ίσως παραθαλάσσιο στέκι, το μπαρ-καφετέρια "Cave" με το εστιατόριο "Άγιος Ιωάννης" ακριβώς απέναντι. Αν και δεν συχνάζουμε σε καφετέριες, αυτή μας έκανε ιδιαίτερη εντύπωση. Στην παραλία του Αγίου Ιωάννη, εκτός από την αμμουδερή παραλία, υπάρχει και ένα τμήμα με υπέροχα βότσαλα. Η καπετάνισσα μου είπε πως είναι ιδανικά για ζωγραφική και δεν μπόρεσε βεβαίως να αντισταθεί στον πειρασμό να μαζέψει μερικά. Γνώριζα ότι αυτό απαγορεύεται, αλλά έκανα τα στραβά μάτια για το χατήρι της.

Το χωριό Πλατύ και στα πόδια του ο Πλατύς Γιαλός. Από τον Κάσπακα αρχίσαμε να διεισδύουμε στα ενδότερα του νησιού, αφού οι βορειοδυτικές ακτές δεν είναι προσβάσιμες από την ξηρά. Υπάρχουν βέβαια άλλες δύο παραλίες, της Καρβουνόπλακας και του Μούρτζουφλου, αλλά ο χωματόδρομος που φθάνει μέχρι εκεί είναι απαγορευτικός ακόμη και για ένα "παπί". Σταματήσαμε λοιπόν για πόσιμο νερό στα Θέρμα, εκεί όπου υπάρχουν και τα ζεστά ιαματικά λουτρά της Λήμνου, αλλά τα σχόλια ενός Λημνιού, που γέμιζε εκείνη την ώρα μερικές νταμιτζάνες με νερό, με προβλημάτισαν. "Καλό είναι να αφήνεις τα μπουκάλια ανοικτά επί 24 ώρες ώστε να φύγει το ραδιενεργό υλικό. Το αγίασμα του Αγίου Σώζωντος. Όλη αυτή η πλευρά της Λήμνου πίνει από αυτή την πηγή και δεν υπήρξε μέχρι σήμερα κανένα πρόβλημα.". Έκανα πάντως ό,τι μου είπε, περισσότερο επειδή προβληματίστηκα, λόγω άγνοιας, και λιγότερο γιατί πίστεψα τη θεωρία του. Οι ιαματικές πηγές στα Θέρμα λέγεται ότι λειτουργούν από το 1548.

Ο χωματόδρομος που συνεχίζει προς το βουνό, μετά τα Θέρμα, καταλήγει στο εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία όπου κάθε χρόνο, στη γιορτή του, πολλοί Λημνιοί ανηφορίζουν με αυτοκίνητα, μηχανάκια, πολλοί με τα πόδια, και διανυκτερεύουν εκεί με τις παρέες τους. Καθώς έτυχε να είμαστε εκείνη την ημέρα στη Λήμνο, είπαμε να ανέβουμε κι' εμείς ως τον Προφήτη Ηλία με το "παπί" ώστε να βιντεοσκοπήσω το έθιμο. Η ανάβαση μέχρι κάποιο σημείο ήταν μια αξέχαστη εμπειρία. Τα αυτοκίνητα σκαρφάλωναν στον κακό χωματόδρομο και λίγο πριν φθάσουν στην κορυφή σταματούσαν και προσπαθούσαν να Η παραλία στο Φαναράκι. βρουν κάποιο χώρο στάθμευσης καθώς από κει και μετά υπήρχε το αδιαχώρητο! Ούτε χρήματα να μοίραζαν! Η σκόνη, με την συνδρομή του ισχυρού ανέμου, έκανε ανθρώπους και οχήματα να μοιάζουν με κουραμπιέδες! Η καπετάνισσα, που τα είχε δει όλα στους κατσικόδρομους του Άη Στράτη, άρχισε να γκρινιάζει πως φοβάται, πως δεν φορά κατάλληλα παπούτσια και πως δεν θέλει να ανέβει άλλο γιατί την προβληματίζει η νυκτερινή επιστροφή. Καθώς είμαι πολύ ευάλωτος στη γκρίνια, έκανα αναστροφή και επιστρέψαμε στα Θέρμα. Το πανηγύρι του Προφήτη Ηλία προσετέθη στα απωθημένα μου...

Δεν είναι κάποια όαση στη Σαχάρα. Είναι οι Αμμοθίνες της Λήμνου! Συνεχίσαμε προς τη βόρεια ακτή του νησιού και αφού περάσαμε από τον Κορνό, τη Δάφνη και τον Κατάλακκο, βρεθήκαμε στη... Σαχάρα! Όχι, δεν έκανα λάθος. Οι λόφοι πάνω από την παραλία Γομάτι καλύπτονται από ένα παχύ στρώμα άμμου σε έκταση μέχρι εκεί που φθάνει το μάτι! Έχουμε δει αμμόλοφους στο Ελαφονήσι και στη Νάξο, αλλά οι Αμμοθίνες της Λήμνου είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Δύσκολο να περπατήσεις και να φθάσεις στις γύρω πλαγιές καθώς τα πόδια βουλιάζουν και τα παπούτσια γεμίζουν με άμμο. Επέμεινα όμως. Κατάφερα με τα πολλά να φθάσω σε μια από τις κορυφές κουβαλώντας εκτός από την κάμερα και το τρίποδο. Άξιζε τελικώς τον κόπο. Η άμμος και τα φρύγανα καλύπτουν μια έκταση πολλών στρεμμάτων και κατηφορίζουν μέχρι την παραλία Γομάτι, τη χαρά των kite surfers.

Η καπετάνισσα αναπαύεται πάνω στα φραγκοκέφαλα του Φαρακλού.Ολοκληρώσαμε τη βόλτα εκείνης της ημέρας φθάνοντας στους πέτρινους σχηματισμούς του Φαρακλού, περνώντας από τα χωριά Ατσική και Προπούλι. Πέτρες σε περίεργα σχήματα και χρυσοκίτρινους χρωματισμούς, προϊόν ηφαιστειακής έκρηξης, καλύπτουν μια αρκετά μεγάλη έκταση. Φαίνεται πως η ηφαιστειακή λάβα πάγωσε στην επαφή της με το θαλασσινό νερό και   σχημάτισε τα εντυπωσιακά φυσικά γλυπτά που οι ντόπιοι ονομάζουν "φραγκοκέφαλα".

Ονειρικά δειλινά από τα παγκάκια του Ρωμέϊκου Γιαλού.Επιστρέψαμε στη Μύρινα και, απόγευμα πια, ανεβήκαμε στο κάστρο που δεσπόζει της πόλης. Εκπληκτική η θέα από κει, με το λιμάνι, την πόλη της Μύρινας και τις παραλίες που την περιβάλλουν να βάφονται στα χρώματα του δειλινού. Ξεχωριστή απόλαυση η εικόνα του ήλιου που κοκκίνιζε τη θάλασσα και έβαζε φωτιά στον ορίζοντα...

Οι επόμενες εξορμήσεις μας έγιναν από τον Μούδρο. Ακολουθώντας τον παραλιακό δρόμο νοτίως της Μύρινας περάσαμε από το χωριό Πλατύ και τη μεγάλη ομώνυμη παραλία του (Πλατύς Γιαλός), μία από τις μεγαλύτερες και ομορφότερες αμμουδερές παραλίες της Λήμνου. Περνάμε από άλλες δύο όμορφες παραλίες, το Θάνο και τον Εβγάτη, στο νοτιοδυτικό άκρο του νησιού προτού επιστρέψουμε στο Τα περίεργα ηφαιστειογενή πετρώματα στο Φαρακλό. Πλατύ για να ανηφορίσουμε το μονοπάτι που οδηγεί στην Παναγία την Κακαβιώτισσα. Το ξωκκλήσι που έχει για οροφή του τον βράχο μιας σπηλιάς. Μοναδική η εμπειρία να περπατάει κανείς στο ορεινό αυτό μονοπάτι, από το ψηλότερο σημείο του οποίου έχει απεριόριστη θέα στις νοτιοδυτικές παραλίες και την χερσόνησο του Φακού.

Στον Κοντιά εντυπωσιάζει το σύμπλεγμα των συντηρημένων ανεμόμυλων που λειτουργούν σαν ξενώνες, ενώ στο χωριό Πορτιανού δεσπόζει το συμμαχικό νεκροταφείο όσων νεαρών, Το νεκροταφείο των συμμάχων που έπεσαν στην εκστρατεία της Καλλίπολης. Αυστραλών κυρίως και Νεοζηλανδών εθελοντών, έχασαν τη ζωή τους κατά τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο στη μάχη της Καλλίπολης. Ο όρμος του Μούδρου, άλλωστε, έπαιξε σημαντικό ρόλο στον πόλεμο εκείνο και υπήρξε το ορμητήριο του Κουντουριώτη. Αργά το απόγευμα στρατοπεδεύσαμε στο λιμάνι του Μούδρου, δίπλα ακριβώς στη θάλασσα, και επιστρατεύσαμε για μια ακόμη φορά το δίτροχο.

Το μακρόστενο ανατολικό τμήμα της Λήμνου κρύβει τις δικές του όμορφες γωνιές, το δικό του ενδιαφέρον. Κυρίαρχο αρχαιολογικό ενδιαφέρον στην περιοχή έχει η αρχαία Πολιόχνη, που κτίστηκε την 4η ή 5η χιλιετία π.Χ., απέναντι ακριβώς από την Τροία η οποία ωστόσο θα κτιστεί 1.000 χρόνια αργότερα, όταν η Πολιόχνη θα έχει εξελιχθεί σε έναν αστικό οικισμό 1.500 κατοίκων, με ορθογώνιες πέτρινες κατοικίες, προστατευτικό τείχος, πλατείες, πηγάδια, δρόμους, δημόσια κτίρια και πιθανώς Βουλευτήριο. Μαζί με την Τροία, Στο Ιερό των Καβείρων. που βρίσκεται στα απέναντι παράλια, η Πολιόχνη είναι η πιο γνωστή ακρόπολη της 3ης χιλιετίας π.Χ. σε ολόκληρο το Βόρειο Αιγαίο. Χαρη στην κατεργασία και τη διακίνηση των μετάλλων η Πολιόχνη, κτισμένη ακριβώς απέναντι από τα στενά του Ελλησπόντου, αναδείχθηκε στο αρχαιότερο αστικό κέντρο, στο πρώτο εμπορικό λιμάνι της Ευρώπης. Απετέλεσε το επίκεντρο της ευρύτερης περιοχής του Β. Αιγαίου. Τα ευρήματα της Πολιόχνης αποδεικνύουν ότι στα νησιά του Β.Α. Αιγαίου αναπτύχθηκε ένας προϊστορικός πολιτισμός τελείως αυτόνομος από τους μέχρι τώρα γνωστούς (Κυκλαδικό, Μινωικό, Μυκηναϊκό).

Τυπική κατοικία της αρχαίας Πολιόχνης όπως πιστεύουν οι αρχαιολόγοι.Το Βουλευτήριο της Πολιόχνης, εκτός του ότι προηγείται σχεδόν 2.000 χρόνια από τα αντίστοιχα της κλασσικής εποχής, αντιπροσωπεύει επίσης την αρχαιότερη μαρτυρία στην Ευρώπη και στον κόσμο, μιας κατασκευής κατάλληλης για να φιλοξενήσει άτομα που είχαν κληθεί να συζητήσουν τα προβλήματα του συνόλου και να καθορίσουν τους κοινούς πολιτιστικούς και θρησκευτικούς κανόνες. Κατ' αυτό τον τρόπο μπορεί να θεωρηθεί ο πρόδρομος της Βουλής της εποχής μας. Μεταξύ άλλων στην Πολιόχνη βρέθηκε ένας θησαυρός από χρυσά κοσμήματα, που αποτελεί ένα εξαίσιο δείγμα εξελιγμένης χρυσοχοΐας αλλά και συσσώρευσης δύναμης και πλούτου στο νησί. Ο θησαυρός μοιάζει πολύ με τον περίφημο "Θησαυρό του Πριάμου", Αναπάντεχες εικόνες με άμμο και φρύγανα στις Αμμοθίνες.που βρήκε στην Τροία ο Σλήμαν, και φαίνεται ότι φτιάχτηκε από το ίδιο εργαστήριο. Σήμερα ο θησαυρός της Πολιόχνης βρίσκεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας. Το τέλος της πόλης μετά από διαδοχικές σεισμικές καταστροφές θα έρθει 400 χρόνια πριν την καταστροφή της Τροίας του Πριάμου, γύρω στα 1600 π.Χ.

Στα ερείπια της Πολιόχνης, αλλά και της Ηφαιστείας, αντιμετώπισα, για ακόμη μία φορά, την αγκύλωση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και την εμμονή που έχουν οι επικεφαλής της για την απαγόρευση της χρήσης τρίποδου κατά την διάρκεια της βιντεοσκόπησης. Οι φύλακες, στις περισσότερες περιπτώσεις, αν και αντιλαμβάνονται το γελοίον του πράγματος, δεν έχουν παρά να εφαρμόσουν τις διαταγές των προϊσταμένων τους.

Τμήμα της παραλίας του Κέρου. Ο όρμος του Κέρου συγκεντρώνει πολλούς λάτρεις του wind surf και του kite surf λόγω των ιδιαίτερων καιρικών συνθηκών και των ανέμων που επικρατούν στην περιοχή. Ολόκληρο το παρακείμενο δάσος είναι ένας απέραντος ελεύθερος χώρος κατασκήνωσης, παρά την ύπαρξη των σχετικών απαγορευτικών πινακίδων και την έλλειψη ανάλογων υποδομών αποχέτευσης και ύδρευσης. Και ενώ όλοι βλέπουν το πρόβλημα, ουδείς αντιδρά από τον φόβο μήπως φύγουν οι παραθεριστές του σακκίδιου και του αντίσκηνου με τις όποιες συνέπειες θα είχε μια τέτοια αποχώρηση για τις καντίνες, τα εστιατόρια και τις καφετέριες της περιοχής...

Το θέατρο της αρχαίας Ηφαιστίας. Άλλες δύο τοποθεσίες αρχαιολογικού ενδιαφέροντος μας περίμεναν στο βορειονατολικό άκρο της Λήμνου. Η Ηφαιστία και το Καβείριο. Στην Ηφαιστία, το σημαντικότερο μνημείο που έχει έρθει στο φως με τις ανασκαφές μέχρι σήμερα είναι το θέατρο. Κτισμένο στη βορειοανατολική πλευρά της χερσονήσου της Παλαιόπολης, στο στενότερο σημείο της και στην πλαγιά ενός χαμηλού λόφου, επιτρέπει στον θεατή που βρίσκεται στο κοίλο, να αναπαύσει το βλέμμα του απέναντι, στη χαμηλή οροσειρά Καστροβούνι, που ορίζει από τα νότια την πεδιάδα. Η κατασκευή του θεάτρου πέρασε διαφορετικές οικοδομικές φάσεις. Το αρχαιότερο θέατρο θα πρέπει να ήταν ορθογώνιο, με ξύλινα καθίσματα για τους θεατές. Στο τέλος του 6ου ή στις αρχές του 5ου αιώνα π.Χ. η ορθογώνια κατασκευή καταλάμβανε ολόκληρη την κεντρική κερκίδα του μεταγενέστερου λίθινου θεάτρου.

Το θέατρο της Ηφαιστίας με θέα στη θάλασσα. Οι πρώτες ανασκαφές στην Ηφαιστία έγιναν από τον Ιταλό αρχαιολόγο Αλεσσάντρο Ντέλλα Σέτα (Alessandro Della Seta), επικεφαλής της Ιταλικής Αρχαιολογικής Σχολής, από το 1926 ως το 1936. Έτσι ανακαλύφθηκε η μεγαλύτερη και αρχαιότερη - κατά τους ιστορικούς χρόνους - πόλη της Λήμνου (1000 π.Χ. - 1200 μ.Χ.). Οι ανασκαφές έφεραν στο φως ιερό αφιερωμένο στη Μεγάλη Θεά Λήμνο, νεκροπόλεις, λουτρά, ένα μεγάλο οικοδόμημα - ανάκτορο, το οποίο μάλλον ήταν ο λαβύρινθος της Λήμνου που αναφέρει ο Πλίνιος, πηγάδια και θέατρο της ελληνιστικής περιόδου. Επίσης, έχουν βρεθεί πολλές κατοικίες, ένα ιερό και μια μεγάλη καμμένη νεκρόπολη, που ανήκαν σε ελληνικό πληθυσμό, ο οποίος κατοίκησε στο νησί από τον 8ο μέχρι τον 6ο αιώνα π.Χ. Το ιερό μοιάζει να καταστράφηκε στα τελευταία χρόνια του 6ου αιώνα.

Οι ανεμόμυλοι ξενώνες του Κοντιά. Βρέθηκαν πολλά όπλα, χρυσά αντικείμενα, πήλινα ειδώλια και αγγεία τοπικής τεχνοτροπίας. Σ' αυτά τα αγγεία η γεωμετρική απεικόνιση, συνοδεύεται από καμπύλες μορφές, παράδοση κρητο-μυκηναϊκή που διατηρείται στο νησί μέχρι σχετικά αργά, δημιουργώντας μια τέχνη γεμάτη ζωντάνια και κίνηση. Μερικά θραύσματα αγγείων φέρουν την ίδια γραφή με αυτή της Στήλης των Καμινίων, που αποδίδεται στους Πελασγούς. Τα αντικείμενα που βρέθηκαν μαρτυρούν τις εμπορικές σχέσεις της πόλης με τα νησιά του Αιγαίου και με περιοχές της Μακεδονίας. Αγγεία πρωτοκορινθιακά και αττικά, μελανόμορφα, μιλούν για τις σχέσεις της πόλης με την ηπειρωτική Ελλάδα.

Πλησιάζοντας στο Ιερό των Καβείρων. Κι' εδώ βεβαίως υπήρξε η ανάλογη παρατήρηση στη θέα του τρίποδου από το συνεργείο που εκτελούσε εργασίες καθαρισμού στο θεάτρο. Απόντος όμως του φύλακα, οι άνθρωποι έκαναν τα στραβά μάτια κι' ετσι κατάφερα να αντιμετωπίσω τον άνεμο, που "έδινε τα ρέστα του" εκείνη την ημέρα στην περιοχή, ώστε να τραβήξω σταθερά πλάνα.

Το ιερό των Καβείρων προστατευόταν από την ξηρά από ένα μακρύ τείχος στην κορυφή του λόφου που το έκρυβε από τα βλέμματα των αμυήτων. Τα κύρια κτίσματα του ιερού ήταν μεγάλες αίθουσες μυήσεως (τελεστήρια) μέσα στις οποίες φανερώνονταν στους μύστες τα "ιερά", τα λεγόμενα Καβείρια μυστήρια. Τα ερείπιά τους σώζονται σε δύο πλατώματα, στηριγμένα στην απότομη πλαγιά προς Γραφική εικόνα στο λιμάνι του Μούδρου. τη θάλασσα από αναλήμματα. Στο βόρειo πλάτωμα σώζονται τα ερείπια ενός μεγάλου τελεστηρίου της ελληνιστικής περιόδου. Η αίθουσα των μυήσεων, με τα "άδυτα" στο βάθος, χωριζόταν σε τρία κλίτη, από δύο σειρές τεσσάρων ιωνικών κιόνων, στα επιστήλια των οποίων υπήρχε μία πήλινη σίμη.

Πέτρινο νεοκλασσικό των αρχών του 19ου αιώνα στο χωριό Πορτιανού. Στο νότιο πλάτωμα σώζονται τα θεμέλια ενός μικρότερου τελεστηρίου του 3ου αιώνα μ.Χ. κτισμένου μετά την καταστροφή του ελληνιστικού τελεστηρίου. Στο βάθος του Σηκού είναι τα θεμέλια ενός ναΐσκου προορισμένου για τα "ιερά". Ο σηκός χωριζόταν σε τρία κλίτη, από δύο σειρές πέντε κιόνων και με ένα προστώο στηριγμένο προς το μέρος της θάλασσας από ένα ισχυρό στερεοβάτη. Κάτω από τα θεμέλια του υστερορωμαϊκού τελεστηρίου έχουν ανακαλυφθεί υπολείμματα προηγούμενων φάσεων μέχρι την εποχή της ίδρυσης του ιερού μεταξύ 8ου και 7ου αιώνα π.Χ.

Στην κλασσική και ελληνιστική φάση ανήκει ένας πλούσιος αποθέτης προσφορών, λύχνοι για τις νυκτερινές τελετές, κάνθαροι, σκύφοι, "πυξίδες", κεραμεική για τα ιερά συμπόσια. Στο ιερό βρέθηκαν επίσης θραύσματα γλυπτών, πήλινα και χάλκινα αγαλματίδια, υαλικά και πολλές αναθηματικές, τιμητικές απελευθερωτικές επιγραφές.

Η παραλία του Θάνου. Το αρχαϊκό τελεστήριο βρίσκεται στο νότιο πλάτωμα και είναι διαστάσεων 6.40 x 13.50 μέτρα με θρανία από μισοψημένους πλίνθους κατά μήκος των τειχών όπου κάθονταν οι μύστες. Στο βάθος υπήρχε ο ιερότερος χώρος, το άδυτο, όπου έμπαινε ο ιερέας και υπήρχαν τα αγάλματα των θεών. Είναι ίσως το αρχαιότερο γνωστό τελεστήριο στον ελληνικό χώρο, παλαιότερο και από το Σολώνειο Τελεστήριο της Ελευσίνας. Καταστράφηκε από πυρκαϊά μάλλον με την εισβολή των Περσών το 512 π.Χ. Το ελληνιστικό τελεστήριο ήταν κτισμένο στο βόρειο πλάτωμα και είναι το πρώτο που αντικρύζει κανείς μπαίνοντας στον αρχαιολογικό χώρο. Ορθογώνιο, με διαστάσεις 33 x 46.10 μέτρα, είναι διπλό σε σχέση με το ιερό της Σαμοθράκης και στην πρόσοψη είχε στοά με 12 κίονες. Χωριζόταν σε τρία κλίτη με δύο σειρές από 4 ιωνικούς κίονες.

Ο Πλατύς Γιαλός. Η φύλακας του χώρου ήταν πάντως πρωτοδιορισμένη και έτσι, εκμεταλλεύτηκα την άγνοιά της και χρησιμοποίησα το τρίποδο για σταθερότερη λήψη. Θέλοντας να "εκδικηθώ" την Αρχαιολογική Υπηρεσία γι' αυτή την αψυχολόγητη απόφασή της, ενημέρωσα την φύλακα ότι αυτό που είχα κάνει απαγορεύεται! Εκείνη τηλεφώνησε τότε αμέσως στον προϊστάμενό της και επιβεβαίωσε όσα της είχα πει. Η "παράβαση" όμως είχε ήδη γίνει και, ως γνωστόν, μετά την απομάκρυνση εκ του ταμείου ουδέν λάθος αναγνωρίζεται!

Ένας από τους ήρωες, που ταυτίζεται με την μυθολογική ιστορία της Λήμνου, είναι ο Φιλοκτήτης, η ζωή και τα πάθη του οποίου απετέλεσαν θέμα πολλών αρχαίων τραγωδών. Έως τις μέρες μας έφτασε η εκδοχή της ιστορίας που δίνει ο Σοφοκλής : Ο Φιλοκτήτης ήταν ο βασιλιάς των Θεσσαλών, που πήρε μέρος στην τρωϊκή εκστρατεία με επτά πλοία. Κατά τη στάση του στόλου στη Λήμνο όμως, ένα δηλητηριώδες φίδι τον δάγκωσε και ο ήρωας υπέφερε από φρικτούς πόνους. Μη θέλοντας να καθυστερήσουν το ταξίδι τους, αλλά και μην μπορώντας να τον πάρουν μαζί τους, οι Αχαιοί εγκατέλειψαν τον πολεμιστή στο νησί, κι' εκείνος βρήκε για δέκα χρόνια καταφύγιο στο μέρος που ως σήμερα ονομάζεται Σπηλιά του Φιλοκτήτη.

Χάρτης της Λήμνου αναρτημένος στο λιμάνι της Μύρινας. Η Σπηλιά του Φιλοκτήτη βρίσκεται κατά την παράδοση κάτω από το Καβείριο. Ένα μικρό, σύντομο αλλά και στενό και απότομο μονοπάτι στην απόκρημνη ακτή οδηγεί τον επισκέπτη στο χώρο. Από ψηλά φαίνεται το «άνοιγμα» της ακτής, όπου η θάλασσα εισχωρεί στο σπήλαιο. Αυτή δεν είναι πάντως η μοναδική είσοδος για την Σπηλιά του Φιλοκτήτη, καθώς πρόκειται για «δίπορτο» σπήλαιο με ακόμα ένα άνοιγμα από την ξηρά.

Σύμφωνα με τον μύθο, ο ήρωας γιατρεύτηκε παραμένοντας στη Σπηλιά για πάνω από δέκα χρόνια, με τη βοήθεια και της Λημνίας Γης. Εξ άλλου, οι Αχαιοί χρειάστηκαν τελικά τη βοήθειά του και το τόξο του, που ήταν το τόξο του Ηρακλή, για να κατακτήσουν την Τροία και να δώσουν τέλος στον πολυετή πόλεμο, Το "ξεσκέπαστο" ξωκκλήσι της Παναγίας της Κακαβιώτισσας. κάτι που τους ανάγκασε να γυρίσουν πίσω στη Λήμνο και να ζητήσουν από τον Φιλοκτήτη να τους συγχωρήσει.

Κοντά στον αρχαιολογικό χώρο των Καβείρων δεσπόζουν τα θλιβερά ερείπια ενός πεντάστερου ξενοδοχειακού συγκροτήματος, του "Καβείρια Palace", που σήμερα αποτελεί φωλιά πτηνών και στάνη αιγοπροβάτων! Μπορείτε να διαβάσετε εδώ και να δείτε το σχετικό βίντεο : http://www.ribandsea.com/travels/1985-kaveiria-palace-limnou-pentastera-thlivera-ereipia-tis-kakomoirias-mas

Τα στοιχεία που αναφέρονται στους αρχαιολογικούς χώρους ελήφθησαν από την wikipedia.